- βιολέτα
- (violla).Κοινή ονομασία της καλλιεργούμενης ποικιλίας του φυτικού είδους ματθιόλα η πολιά της οικογένειας των σταυρανθών. Έχει βλαστό διακλαδιζόμενο, με τη βάση αποξυλωμένη, ύψος 30-60 εκ., φύλλα επαλλάσσοντα, προμήκη, χνουδωτά, άνθη κόκκινα, λευκά ή ιώδη και καρπούς κέρατα 8-12 εκ. που περιέχουν δισκοειδή, κοκκινωπά, πτερωτά σπέρματα. Συναντάται αυτοφυής σε βραχότοπους κυρίως των παράλιων περιοχών της χώρας μας. Με συνεχείς διασταυρώσεις και επιλογές, έχουν επιτευχθεί πολλές μονοετείς, διετείς ή πολυετείς ποικιλίες με εύοσμα άνθη και διάφορα χρώματα (κόκκινο, μοβ, λευκό, ροζ, μπλε κλπ.).
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται κυρίως διετείς β., είτε ερασιτεχνικά είτε για την παραγωγή και το εμπόριο ανθέων. Σπέρνονται στο σπορείο τον Σεπτέμβριο και μεταφυτεύονται στο παρτέρι ή στο έτοιμο χωράφι τον Οκτώβριο, για να ανθίσουν την άνοιξη του επόμενου χρόνου. Οι β. καλλιεργούνται και στο θερμοκήπιο, για την παραγωγή ανθών εκτός εποχής. Υπάρχουν β. μονές και διπλές. Οι πρώτες δίνουν τα σπέρματα, οι δεύτερες το άνθος με την καλλωπιστική και εμπορική αξία. Για να εξασφαλιστεί προκαταβολικά η παραγωγή π.χ. μόνο διπλών ανθών, διαλέγονται τα φυτάρια για τη μεταφύτευση από το σπορείο, με βάση ορισμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά: οι κοτυληδόνες των φυταρίων που θα δώσουν διπλά άνθη είναι πράσινες ωχρές, ενώ αυτών που θα δώσουν μονά, πράσινες σκούρες. Στους κήπους οι β. φυτεύονται σε μεγάλα μονόχρωμα παρτέρια μέσα στη χλόη. Φυτεύονται επίσης σε ζαρντινιέρες και σε γλάστρες. Στο βάζο διατηρούνται γύρω στις δύο εβδομάδες. Για να ευδοκιμήσουν απαιτούν ασβεστούχα γόνιμα εδάφη αλλά στραγγερά, και θέσεις ηλιόλουστες.
Με την ονομασία β. είναι γνωστό και το είδος που λέγεται επιστημονικά χείρανθος η χείρια.Το είδος αγριοβιολέτα,που επιστημονικά λέγεται μαλκομία η παράλια,ανήκει επίσης στην οικογένεια των σταυρανθών. Έχει απλωτές διακλαδώσεις, τα άνθη της είναι ιώδη και μεγάλα και πρόκειται για φυτό κοινό της ελληνικής χλωρίδας.
Βιολέτα η εύοσμος.
Μια από τις πιο εντυπωσιακές ποικιλίες βιολέτας.
* * *ηκοινή ονομασία διαφόρων καλλωπιστικών φυτών: 1) βιολέτα, mathiola incana2. ίον, μενεξές3. μανουσάκι, νάρκισσος.[ΕΤΥΜΟΛ. < ιταλ. violetta].
Dictionary of Greek. 2013.